Profilaktyka kolki u niemowląt

Znaczenie profilaktyki jest nie do przecenienia, również w temacie zapobiegania kolkom niemowlęcym i atakom nieutulonego płaczu. Każdy z rodziców, który doświadczył kolki u swojego dziecka, będzie chciał za wszelką cenę uniknąć podobnego wydarzenia w przyszłości.

Kolka niemowlęca powoduje u niemowląt niepokój i dyskomfort w okolicy brzucha. Ponieważ dochodzi do znacznego nagromadzenia gazów w jelitach i niemożności ich oddania, dzieci płaczą, przyjmując charakterystyczną pozycję. Niemowlę podciąga nogi do brzucha, podkurcza je, by nagle dokonać wyprostu. W tym czasie zaciska piąstki, płacze i się czerwieni. U części dzieci widoczne jest powiększenie obwodu brzucha, które świadczy o nagromadzeniu gazów i trudności w pozbyciu się ich.

Bywa, że dzieci ulewają, stąd konieczność stałego nadzoru nad płaczącym niemowlęciem – absolutnie nie wolno go pozostawiać samego „do wypłakania się”. Takie postępowanie nie zmniejsza dyskomfortu u dziecka, jest niebezpieczne, a w długiej perspektywie może negatywnie wpływać na relację z rodzicem. Dlatego pomimo tego, że kolki niemowlęce nie zagrażają bezpośrednio życiu dziecka, należy starać się zmniejszać ryzyko ich wystąpienia.

Znasz przyczyny kolki? Staraj się je eliminować!

Kolka dotyka nawet 40% niemowląt w wieku od kilku tygodni do kilku miesięcy życia. Pomimo tego, że problem kolki jest dobrze znany pediatrom i neonatologom, dokładne przyczyny kolki nadal nie są znane. Wśród najczęstszych przyczyn literatura wymienia:

  • Niedojrzałość układu pokarmowego – niedostatecznie rozwinięta mikrobiota jelit sprzyja powstawaniu gazów jelitowych, a w konsekwencji wystąpieniu dyskomfortu, niemożności wydalenia gazów i płaczu. Na dojrzałość układu trawiennego nie ma wpływu sposób karmienia – wzbogacenia mikrobioty jelit potrzebują zarówno dzieci karmione sztucznie, jak i karmione piersią.
  • Przebodźcowanie – zbyt duża liczba bodźców docierająca do dziecka, np. przedłużające się wizyty osób bliskich, silne próby interakcji i „zabawiania” dziecka, silne światło i melodie, może doprowadzić do zwiększonego niepokoju, nerwowości, a w konsekwencji ataku kolki. W myśl tej teorii powietrze nagromadzone w jelitach nie jest bezpośrednią przyczyną kolek, a wynikiem przedłużającego się płaczu dziecka.
  • Depresja u matki, baby blues, nerwowa, napięta sytuacja w domu – dzieci bardzo łatwo odczytują emocje i chłoną je ze środowiska. Problemy poporodowe mamy czy napięcie między członkami rodziny mogą mieć wpływ na zachowanie dziecka i skutkować atakami nieutulonego płaczu.
  • Nieprawidłowa technika karmienia – karmienie w sposób, który sprzyja połykaniu przez dziecko powietrza, zwiększa ryzyko przedostania się gazu do układu pokarmowego, a w konsekwencji kolki.

Wesprzyj florę bakteryjną jelit

Wyniki badań nad rozwojem mikrobioty jelit dziecka są jednoznaczne. Flora bakteryjna niemowląt, którym towarzyszy nieutulony płacz, różni się od flory wykrytej u dzieci, które nie mają skłonności do gromadzenia gazów w jelitach i związanego z tym niepokoju.

Chcąc zmniejszyć częstość wystąpienia nieutulonego płaczu u niemowlęcia, zadbaj o jego florę bakteryjną. Regularne podawanie dzieciom preparatów zawierających szczepy bakterii Bifidobacterium longum CECT 7894 oraz Pediococcus pentosaceus CECT 8330 zmniejsza długość trwania epizodów nieutulonego płaczu.

Preparaty probiotyczne są łatwe do podania, bez względu na to, czy karmisz piersią, czy mlekiem modyfikowanym – odmierzoną porcję możesz podać przed, po lub w trakcie karmienia. Podawanie preparatów probiotycznych wymaga regularności, efekty działania dobroczynnych bakterii są widoczne po kilkunastu dniach.

Stwórz przyjazne środowisko do rozwoju dziecka

Nadmiar bodźców może działać męcząco na dziecko. Chęć pochwalenia się nowym członkiem rodziny jest zrozumiała, jednak dla dobra dziecka i waszej rodziny ogranicz wizyty znajomych i rodziny do kilku najbliższych osób. Dodatkowym czynnikiem przemawiającym za zmniejszeniem częstości wizyt jest dbałość o kwestie epidemiologiczne – niemowlę jest podatne na zachorowanie np. na choroby zakaźne.

 

Dbaj o momenty, w których dziecko może się wyciszyć. Zwłaszcza wieczorem i późnym popołudniem staraj się ograniczać bodźce, które wpływają na twojego malucha. Przycisz światło, zrezygnuj z głośnej muzyki i dźwięku telewizora. Wykorzystaj czas kąpieli na uspokojenie dziecka i przygotowanie go do snu – takie postępowanie wpłynie pozytywnie nie tylko na kwestię kolek, ale wzbogaci waszą relację i ułatwi niemowlęciu zasypianie.

Zadbaj o swoje zdrowie i równowagę psychiczną

Depresja poporodowa i tzw. baby blues, są problemami, które dotyczą istotnej części kobiet. Jeśli czas po urodzeniu dziecka jest dla ciebie szczególnie trudny psychicznie, nie obwiniaj się. Daj sobie czas na dojście do równowagi psychicznej i pamiętaj, że masz prawo korzystać z pomocy. Jeśli ataki kolki są intensywne i częste, pozwól sobie pomóc – pozostawienie dziecka pod opieką osoby, której ufasz i masz pewność co do tego, że odpowiednio się nim zajmie, wpłynie pozytywnie na twoje samopoczucie, a zdrowa mama to zdrowe dziecko!

Jeśli pomoc bliskich jest niewystarczająca, zwróć się o pomoc do specjalisty. O depresji poporodowej i baby blues w pierwszej kolejności możesz rozmawiać z położną, lekarzem prowadzącym, ginekologiem. Specjaliści zadadzą ci pytania, na podstawie których zaproponują formę profesjonalnej pomocy.

Karm dziecko prawidłową techniką

Regularność jest bardzo ważna w karmieniu niemowląt. Staraj się nie przeciągać czasu od jednego posiłku do kolejnego. Unikaj karmienia dziecka, kiedy jest niespokojne, płacze, odwraca głowę i wyrywa się – podczas karmienia w takich sytuacjach dziecko wraz z mlekiem połyka dużą ilość powierza, które przedostaje się do układu pokarmowego i może być przyczyną dyskomfortu w okolicy brzucha.

 

Po karmieniu unieś dziecko i oprzyj je o ramię. Taka pozycja sprzyja wydaleniu powietrza, które mogło nagromadzić się podczas jedzenia. Zaleca się, aby nosić dziecko oparte na ramieniu aż do chwili „odbicia”. Jeśli pomimo tego, że trzymasz się tej zasady, masz wrażenie, że niemowlę połyka powietrze podczas jedzenia, rozważ zakup butelki antykolkowej. Specjalna budowa butelki i smoczka ogranicza ryzyko dostawania się bąbelków powietrza do pokarmu i jego połykania przez dziecko.

Butelki antykolkowe sprawdzą się również w przypadku dzieci, u których rozpoznano refluks żołądkowy.

Podsumowanie informacji dotyczących profilaktyki kolek u niemowląt

Kolki nie wolno lekceważyć. Aby maksymalnie zminimalizować ryzyko występowania ataków nieukojonego płaczu, należy być uważnym i obserwować swoje dziecko.. Regularność w stosowaniu wymienionych metod jest kluczowa, zadbaj o profilaktykę kolki, zanim ona wystąpi.

Jeśli pomimo regularnego podawania probiotyków, dbania o noworodka i własne emocje oraz przestrzegania zasad karmienia u Twojego dziecka występują napady kolki, staraj się je łagodzić, np. stosując ciepłe okłady na brzuch, kołysanie czy biały szum. Każde zachowanie dziecka, które Cię niepokoi, możesz skonsultować ze specjalistą – położna czy pediatra uspokoją Cię i wykluczą inne przyczyny płaczu.

Piśmiennictwo:
1.  A. Rurarz, K. Ratajczak, W. Feleszko, Kolki niemowlęce, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2016, t. 12, nr 4, s. 413–418.
2. M. Tintore, , J. Cune, Probiotic treatment with ab-kolicare® causes changes in the microbiota which correlate with a reduction in crying time, „Journal of Pharma and Bio Sciences” 2017, Vol. 8, No. 1, s. 281–288. Dostępny online: https://ijpbs.net/abstract.php?article=NTYzMA== [data dostępu: 9.05.2020].
J. Santas, Pediococcus pentosaceus cect 8330 and Bifidobacterium longum cect 7894 show a trend towards lowering infantile excessive crying syndrome in a pilot clinical trial, “International Journal of Pharma and Bio Sciences” 2015, Vol. 6, No. 2, s. 458-466.